පුණ්‍ය ක්‍රියා -2 (සීලය)

දස පුණ්‍ය ක්‍රියා පිළිබඳ ළිපි මාලාවේ පළමු ළිපිය මෙතනින්.

මේ ළිපියෙන් සාකච්ඡා කිරීමට බලාපොරොත්තු වන්නේ සීලය පිළිබඳවයි.

සීලය හෙවත්  සංවර වීම බෞද්ධ මාර්ගයෙහි ආරම්භයයි. සීලයෙන් ආරම්භව සමාධිය හරහා ප්‍රඥාව ලැබීම නිවන් මඟෙහි සරලම දැක්වීමයි. මෙම සීලය මූලිකව කොටස් දෙකකි. එනම් ගිහි සීලය සහ පැවිදි සීලයයි.

සීලය පුරුදු කිරීමේදී කරුණු 3ක් සම්පූර්ණ විය යුතුය.

1. තමන් සීලයෙහි යෙදිය යුතුය. දුස්සීලයෙන් වැලකිය යුතුය.
2. අන් අයට දුස්සීලයෙහි යෙදීමට හෝ යෙදී සිටීමේදී ඊට උදව් නොකල යුතුය.
3. අන් අය සීලයෙහි යෙදවිය යුතුය. ඊට උදවු කල යුතුය.

පැවිදි සීලය මූලික කොටස් 2 කි. සාමණේර සීලය සහ උපසම්පදා සීලය නම් වන එම කොටස් 2 විස්තර කරමින් දේශණා කරන ලද සියළුම දේශණා උපාලි මහරහතන් වහ්න්සේ අග්‍ර වශයෙන් ධරාගෙන සිට උන්වහන්සේගේ ශිෂ්‍ය පරම්පරාවෙන් පැවත එන, එම දේශණා සියල්ල ඇතුලත් කොටස විනය පිටකය ලෙසින් වෙනම සංග්‍රග ගතව ඇත. මෙම උපසම්පදා සීලය කෙතරම් සංකීර්ණ සහ ගැඹුරු සීලයක්ද යන්න අදහසක් ලබාගත හැකි දේශණයකි දීඝ නිකායෙහි සඳහන් වන බ්‍රහ්මජාල සූත්‍රය. ඒ පිළිබඳව වෙනම ලිපියකින් සාකච්ඡා කරමු.

මෙම ලිපියෙහි විස්තර කිරීමට මූලිකව අරමුණ වන ගිහි සීලයද එදිනෙදා සීලය සහ උපෝසථ සීලය ලෙසින් දෙවර්ගයකි. මෙම සීලයන් පිළිබඳව සූත්‍ර පිටකයෙහි බොහෝ විස්තර සහිත සූත්‍ර දේශණා හමු වෙයි.

එදිනෙදා සීලය

දිනපතා, පැය 24 පුරාම රැකගත යුතු සීලයයි.මෙම සීලය අප සැවොම දන්නා පංච සීලය, ආජීවක අෂ්ඨමක සීලය සහ බ්‍රහ්මචාරී සීලය ලෙසින්  3කි.

පංච සීලය.

’’ස්වාමීන් වහන්ස, කොපමණකින් උපාසකයා සිල්වත් වේද?’’

’’මහානාමය, යම් දිනක පටන් ප්‍රාණඝාතයෙන් තොර වූයේ වේද, අදත්තාදානයෙන් තොර වූයේ වේද, කාමයෙහි වරදවා හැසිරීමෙන් තොර වූයේ වේද, බොරු කීමෙන් තොර වූයේ වේද, ප්‍රමාදයට හේතුවූ මත්පැන් පානයෙන් තොර වූයේ වේද, මහානාමය, මෙපමණකින් උපාසකයා සිල්වතෙක් වෙයි.’’

සූත්‍ර පිටකය ~ අංගුත්තර නිකාය ~ අට්ඨක නිපාතය ~ ගහපති වග්ගය ~ මහානාම සූත්‍රය

“ගෘහපතිය, කවර පස් වැදෑරුම් භයක් සහ වෛරයක් සංසිඳුවන ලද්දාහුවෙත්ද? 

ගෘහපතිය, සතුන් මරන්නා සතුන් මැරීම නිසා මෙලොවද යම් භයක් සහ වෛරයක් ඇති කෙරෙයිද, පරලොවද යම් භයක් සහ වෛරයක් ඇතිකෙරෙයිද, චෛතසික වූද, දුක් දොම්නස් විඳියිද, සතුන් මැරීමෙන් වෙන්වූවහුට මෙසේ ඒ භය සහ වෛරය සංසිඳුනේ වෙයි.
“ගෘහපතිය, සොරකම් කරන්නා සොරකම් කිරීම නිසා ........
“ගෘහපතිය, කාමයන්හි වරදවා හැසිරෙන්නා, කාමයන්හි වරදවා හැසිරීම නිසා .......
“ගෘහපතිය, බොරු කියන්නා, බොරු කීම නිසා මෙලොවද, .......
“ගෘහපතිය, මදයට හා ප්‍රමාදයට කරුණුවූ, රහමෙර පානය කරන්නා, මදයට හා ප්‍රමාදයට කරුණුවූ, රහමෙර පානය නිසා, මෙලොවද යම් භයක් සහ වෛරයක් ඇති කෙරෙයිද, පරලොවද යම් භයක් සහ වෛරයක් ඇති කෙරෙයිද, චෛතසිකවූ, දුක් දොම්නස් විඳියිද, මදයට හා ප්‍රමාදයට කරුණුවූ, රහමෙර පානයෙන් වෙන් වූවහුට මෙසේ ඒ භය සහ වෛරය සංසිඳෙන්නේ වෙයි. මෙසේ මේ පස්වැදෑරුම් භය සහ වෛරය සංසිඳුනාහු වෙත්."

සූත්‍ර පිටකය ~ සංයුක්ත නිකාය ~ නිදාන වර්ගය ~ නිදාන සංයුත්තය ~ ගහපති වර්ගය ~ පංච භයවේර සූත්‍රය

මෙලෙසින් පංච සීලයෙහි හික්මීම තුලින් භයට, වෛරයට පාත්‍රවිය හැකි ගැටළු 5කින් මිදිය හැකි බව බුදුපියාණන් වහන්සේ පෙන්වා දෙන සේක. එය පංච සීලයෙන් ලැබිය හැකි මූලිකම ප්‍රතිලාභයයි. එනම් තමාට හෝ තමා නිසා අන් අයට භය සහ වෛරය ඇති වන කරුණු 5න්ම මිදී මානසික සැනසීම උදාකරගත හැකි වීමයි.

2. ආජීවක අෂ්ඨමක සීලය

මෙය කරුණු 8කින් සමන්විත, ආර්ය ශ්‍රාවකයා විසින් රැකියයුතු යැයි නිර්දේශිත, පංච ශීලයට වඩා පියවරක් කුශලය දෙසට නැඹුරු වුනු සීලයකි.

1. සතුන් මැරීමෙන් වැළකීම
2. නොදුන් දේ ගැනීමෙන් වැළකීම
3. කාමය වරදවා හැසිරීමෙන් වැළකීම
4. බොරු කීමෙන් වැළකීම
5. පරුෂ වචන කීමෙන් වැළකීම
6. හිස් වචන කීමෙන් වැළකීම
7. කේළාම් කීමෙන් වැළකීම
8. සුරාවෙන්, මත් වන දෙයින් වැළකීම

මෙහිදී දස කුසලයන්හී දැක්වෙන කයෙන් සහ වචනයෙන් සිදුකරන කුසල් 7ම ප්‍රගුණ කිරීම සිදුවේ.

3. බ්‍රහ්මචාරී සීලය

මෙම සීලය රකිනු කැමති ගිහියා පංච සීලයේ එන කාමය වරදවා හැසිරීමෙන් වැලකීම කියන සිල් පදය වෙනුවට, අබ්‍රහ්ම චරියාවෙන් වැළකීම නම් සිල්පදය සමාදන් වෙයි. එනම් මෙම සීලය සමාදන්ව සිටින තාක් කල් බ්‍රහ්ම චරියාවෙන් යුතුව වාසය කරයි. එහිදී බ්‍රහ්මචාරී සීලය මෙසේය.

1. සතුන් මැරීමෙන් වැළකීම
2. නොදුන් දේ ගැනීමෙන් වැළකීම
3. අබ්‍රහ්මචරියාවෙන් වැළකීම
4. බොරු කීමෙන් වැළකීම
5. සුරාවෙන්, මත්වෙන දෙයින් වැළකීම

මෙහිදී කැමතිනම් අජීවක අෂඨමක සීලයේ සිල්පදයන්ද, තෙවන සිල් පදය අබ්‍රහ්මචරියාවෙන් වැළකීමේ ලෙස සිල්පදය සමාදන් විය හැක.

උපෝසථ සීලය

"විශාඛාවෙනි, අංග අටකින් යුත් පෙහෙවස් සමාදන්වූයේ මහත්ඵල වේ. මහත් ආනිශංස වේ. මහත් ආලෝක ඇත්තේ වේ. මහත් පැතිරීම් ඇත්තේ වේ.
"විශාඛාවෙනි, මෙහි ආර්‍ය්‍යශ්‍රාවක තෙමේ මෙසේ සලකයි. 

1. ජීවිතාන්තය තෙක් රහතුන් වහන්සේ සතුන් නැසීම හැර දමා, සතුන් මැරීමෙන් වෙන්වී, බහා තැබූ දඬු ඇතිව, බහා තැබූ ආයුධ ඇතිව, ලජ්ජා ඇතිව, දයාවට පැමිණ, සියලු ප්‍රාණභූතයන්ට හිත අනුකම්පා ඇතිව වසත්."

මමත් අද මේ රැය, මේ දවස, සතුන් මැරීම හැර දමා, සතුන් මැරීමෙන් වෙන්ව, බහා තැබූ දඬු ඇතිව, බහා තැබූ ආයුධ ඇතිව, ලජ්ජා ඇත්තේ, දයාවට පැමිණියේ, සියලු ප්‍රාණභූතයන්ට හිත අනුකම්පා ඇත්තේ වසමි.

"මේ අංගයෙනුත් රහතුන් වහන්සේ අනුකරණය කරමි. මා විසින් පෙහෙවස් සමාදන්ව විසුයේද වන්නේය" යි මේ පළමුවන අංගයෙන් යුක්තවූයේ වෙයි.

2.ජීවිතාන්තය තෙක් රහතුන් වහන්සේ අනුන් දුන් දෙය ගැනීමෙන් තොරව, දුන් දෙය ගන්නේ, දුන් දෙය බලාපොරොත්තු වන්නේ, ඉක්බිති මේ පිරිසිදුවූ ආත්මයෙන් වෙසෙත්ද,
......මේ දෙවන අංගයෙන් යුක්තවූයේ වෙයි.

3. ජීවිතාන්තය තෙක් රහතුන් වහන්සේ කාම සේවනය හැර දමා බඹසර රකින්නේ (කාම සේවනය නොකරන්නේ) දුරුව හැසිරෙන්නේ, දෙදෙනෙකුගේ හැසිරීමවූ ගමුන්ගේ ක්‍රියාවෙහි නොඇලුණේද,
........මේ තුන්වන අංගයෙන්ද යුක්තවූයේ වෙයි.

4. ජීවිතාන්තය තෙක් රහතුන් වහන්සේ බොරුකීම හැරදමා, බොරු කීමෙන් වෙන්වූයේ, ඇත්ත කියන්නේ, ඇත්තට බැඳී ඇත්තේ, ඇදහිය යුතුවූයේ, විශ්වාස කළ හැකි වූයේ, ලෝකයාට නොගැලපෙන කියුම් නැත්තේ වෙත්.
......මේ සතරවන අංගයෙන් යුක්තවූයේ වෙයි.

5. ජීවිතාන්තය තෙක් රහතුන් වහන්සේ රා මෙර මත් ද්‍රව්‍යයන්හි පමාව සිටීම හැර, රා මෙර මත් ද්‍රව්‍යවල ප්‍රමාදව සිටීමෙන් වෙන්වේද,
......මේ පස්වන අංගයෙන්ද යුක්තවූයේ වෙයි.

6. ජීවිතාන්තය තෙක් රහතුන් වහන්සේ එකම බතක් වළඳන්නේ, විකාල (නොකල) කෑමෙන්රෑ වෙන්වූයේ, නොඇලුණේ වෙත්.
......මේ හයවන අංගයෙන්ද යුක්තවූයේ වෙයි.

7. ජීවිතාන්තය තෙක් රහතුන් වහන්සේ නැටීම්, ගී කීම්, බෙර ගැසීම්, උසුළු විසුළු බැලීම්, මල්දම් සුවඳ විලවුන් දැරීම, පැළඳීම, සැරසීම යන කරුණු වලින් වැළකුණේ වෙයි. 
.....මේ සත්වන අංගයෙන් යුක්තවූයේ වෙයි.

ජීවිතාන්තය තෙක් රහතුන් වහන්සේ උස් අසුන්, මහ අසුන් හැර, උස් අසුන් මහ අසුන්වලින් වෙන්ව, මැස්සක හෝ, තණ ඇතිරියක හෝ, පැදුරෙහි නිදීම කරන්නේ වේද, 
.....මේ අංගයෙනුත් රහතුන් වහන්සේ අනුකරණය කරමි. මා විසින් පෙහෙවස් සමාදන්ව විසුයේද වන්නේයයි.මේ අටවැනි අංගයෙන්ද යුක්තවූයේ වෙයි. 

"මහණෙනි, අංග අටකින් යුත් පෙහෙවස් සමාදන්වූයේ මහත් ඵලය. මහානිශංසය. මහත් ආලෝක ඇත්තේය. මහත් පැතිරීම් ඇත්තේය"
"විශාඛාවෙනි, අංග අටකින් යුත් පෙහෙවස් සමාදන්වූයේ මහත්ඵල වේ. මහත් ආනිශංස වේ. මහත් ආලෝක ඇත්තේ වේ. මහත් පැතිරීම් ඇත්තේ වේ.

අංගුත්තර නිකාය ~ අට්ඨක නිපාතය ~ උපෝසථ වග්ගය ~ විශාඛා උපෝසථ සූත්‍රය

මෙම පෙහෙවස් සමාදන් වීමේ හෙවත් උපෝසථයේ වැදගත්කම නම්, එදා වෙනදා මෙන් නොව රහතන් වහන්සේලා අනුගමනය කරමින්, උන්වහන්සේලාගේ ගුණ සිහි කරමින්, "ඒ ගුණධර්මයන් මා තුලද වඩවා ගනිමී, ඒ වෙනුවෙන් අද දවස වෙහෙසෙමී" යන අධිෂඨානයෙන් යුතුව, දවස පුරාම, දිවා රාත්‍රී දෙකෙහිදීම ධර්මයේ හැසිරීමට, ආර්ය අෂ්ඨාංගික මාර්ගයේ අංග පුරුදු කිරීමට වෙහෙසීමයි.


නිති පන්සිල්, පොහොය අටසිල් ලෙස බෞද්ධ සමාජය තුල සීලය එදිනෙදා ජීවිතයේ අංගයක් වූවා සේම පොහොය දිනය විශේෂ වූයේද මෙම සීලය මූලික කොට සැලකූ නිසාවෙනි.

සූත්‍ර පාඨ උපුටා ගැනීම: www.pitaka.lk
Images with thanks: http://www.garyaswaby.com/2013/05/the-battle-for-self-discipline/

ඉන්ධන කෝෂ විද්‍යුත් රථ (හයිබ්‍රිඩ් කාර්, විද්‍යුත් කාර් සහ ඉන්පසු...)

 කාල් බෙන්ස් විසින් 1886 ප්‍රථම අභ්‍යන්තර දහන එන්ජින් ( Internal Combustion Engine) සහිත මෝටර් රථය එලිදැක්වීමෙන් වසර 130කට පසු මේ වන විට මෝටර් රථ ක්ෂේත්‍රය ඉතාම දියුණු මෙන්ම කාර්යක්ෂම තලයක පවතීය යන්න අවිවාදිත කරුණකි. වර්ථමානයේ අභ්‍යන්තර දහන එන්ජිමෙන් නොනැවතී, දෙමුහුන් එන්ජින් (Hybrid Engines) මෙන්ම, සම්පූර්ණයෙන්ම විදුලියෙන් පමණක් ධාවනය වන මෝටර් රථද (Electric Automobile) ඉතා සාර්ථක අයුරින් ලොව පුරා භාවිතා වෙයි.

අභ්‍යන්තර දහන එන්ජින් මෙන්ම දෙමුහුන් රථයන්ද තවමත් ෆොසිල ඉන්ධන ( Fossil Fuel ) මත යැපෙයි. එනම් පරිසර දූෂණයට සෘජු දායකත්වයක් සපයයි. පූර්ණ විද්‍යුත් රථ වැඩි කාර්‍යක්ෂමතාවයකින් බලශක්තිය භාවිතා කලද විදුලිය උත්පාදනයේදී බොහෝවිට මෙම ෆොසිල ඉන්ධන භාවිත වන බැවින් මෙම විද්‍යුත් මෝටර් රථද පූර්ණ පරිසර හිතකාමී ඝණයෙහිලා සැලකිය හැකි නොවේ.

නමුත් මේ වනවිට වඩාත් පරිසර හිතකාමී මෙන්ම ලාභදායී, ඉහල ඉන්ධන කාර්යක්ෂමතාවය සහිත වෙනත් මාදිලියක මෝටර් රථ වර්ගයක් නිෂ්පාදනය කර භාවිත කරන අතරම වැඩිදියුණු කෙරෙමින් පවතී. එනම් ඉන්ධන කෝෂ භාවිතයෙන් ධාවනය වන ඉන්ධන කෝෂ විද්‍යුත් රථයි (FCEV).

මෙම මෝටර් රථයන්හී විශේෂතා කීපයකි.

1. ධාවනය සඳහා ඉන්ධන ලෙස හයිඩ්‍රිජන් භාවිතා කරයි.

2. හයිඩ්‍රිජන් භාවිතා කරමින් රථය තුලදීම විදුලිය ජනනය කරගනී.

3. මෝටර් රථය ධාවනය වන්නේ මෙම විද්‍යුත් බලයෙනි.

ඉන්ධන කෝෂ විද්‍යුත් රථද (FCEV) විද්‍යුත් මෝටර් රථ වර්ගයක්ම වන අතර විශේෂත්වය අවශ්‍ය විදුලිය තමා විසින්ම නිපදවාගැනීමයි.මෙහිදී දෙමුහුන්  එන්ජිමකින් මෙන් ඉන්ධන දහනයෙන් සහ විදුලි උත්පාදක යන්ත්‍රයක භාවිත කිරීමෙන් විදුලිය නිපදවීම සිදු නොකරයි. ඒ වෙනුවට මෙහිදී අවට වාතයේ ඇති ඔක්සිජන් උරාගනිමින්, රථය තුල අඩි පීඩනයක් යටතේ ගබඩාකොට ඇති හයිඩ්‍රිජන් සමග පාලිත තත්ව යටතේ රසායනික ප්‍රතිකියාවක් මගින් විද්‍යුතය නිපදවාගනී.

එබැවින් රසායනික ප්‍රතිකියාවේ ඵලය ලෙස ජලය පමණක් ඉතිරි වෙයි. අධික තාපයක් පිටනොකරන බැවින් ඔක්සිජන් සමග වාතය සමඟ ඇතුල්වන නයිට්‍රිජන්,අභ්‍යන්තර දහන එන්ජින් මෙන් නයිට්‍රිජන් ඔක්සයිඩ් හෝ නයිට්‍රිජන් ඩයොක්සයිඩ් ලෙස නොව නැවත එලෙසින්ම වායුගෝලයට මුදාහරී.

එනම් මෙම රථ පරිසරයට ජලය පමණක් මුදාහරින අතරම තාපයක්ද පිට නොකරන බැවින් පරිසර හිතකාමීත්වය අතින් ඉතාම ඉදිරියෙන් සිටී.

2013 වර්ෂයේ Business Insider සඟරාවේ මෙම තාක්ෂණය පිළිබඳව ලිපියක් මුලින්ම පළවුවද, අද වන විට ඉතා දියුණු තාක්ෂණයක් බවට පත්ව ඇති මෙම මෝටර් රථ හොන්ඩා, ටොයෝටා මෙන්ම හයිහුන්ඩායි සමාගමෙන් පවා නිෂ්පාදනය කරණු ලබයි. ටොයෝටා සමාගමේ මිරායි (Mirai) රථය, හොන්ඩා සමාගමේ ක්ලැරිටි(FCX Clarity) රථය සහ හයිහුන්ඩායි සමාගමේ ටක්සන් (Tucson ) රථයේ FCEV මාදිලිය මේ අතරින් ඉදිරියෙන්ම සිටී.

Honda FCX Clarity

Toyota Mirai

Hyundai Tucson

අප රටට ආගන්තුක වුවද වර්ථමානයේ මෙම ඉන්ධන කෝෂ තාක්ෂණය කාර් සඳහා පමණක් සීමා නොවී බස්, කෝච්චි, බෝටටු, ප්ලේන් මෙන්ම මොටෙර් බයිසිකල් සහ පෝක්ලිෆ්ට් සඳහාද භාවිතාවන බවයි බොහෝ අන්තර්ජාල මූලාශ්‍ර මගින් පැවසෙන්නේ.

නමුත් මෙහි ඉන්ධනය ලෙස භාවිතාවන හයිඩ්‍රිජන් ලබාදෙන ඉන්ධන සහ සේවා මධ්‍යස්ථාන පිහිටුවන ආයතන බහුල නොවීම නිසා තවම ලොව පුරා මෙන්ම අප රටේද ජනප්‍රියත්වයට පත් වී නොමැති වුවද IEEE Seprctrum  සඟරාවට ලිපියක් සපයමින් SCOTT SAMUELSEN  සඳහන් කරනුයේ ජපානය, යුරෝපා රට වල මෙන්ම උතුරු ඇමරිකාවේද මෙම සේවා ස්ථාන පිහිටුවීමත් සමඟම ඉන්ධන කෝෂ මොටර් රථ ජනප්‍රිය වෙමින් පවතින බවයි.

මූලාශ්‍ර

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Fuel_cell_vehicle
2. http://spectrum.ieee.org/green-tech/fuel-cells/why-the-automotive-future-will-be-dominated-by-fuel-cells

ඡායාරූප අන්තර්ජාලයෙනි.

ශ්‍රී සද්ධර්මය

බොහෝ දෙනා බුදුදහම දර්ශණයක් ලෙසත්, තවත් අය එය ආගමක් ලෙසත් සලකති. නමුත් බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශණා කරනලද සියලුම දේශණා වල ඇත්තේ වෙනත් දෙයක් බවයි මාගේ පෞද්ගලික හැඟීම. එනම් එය ජීවන ක්‍රමයකි. ජීවත් වීමට තවත් එක්තරා ක්‍රමයකි.
මෙය තමයි නිවැරදි දෙය. අනෙක්වා වැරදිය. යනාදී වශයෙන් තර්ක විතර්ක ගොඩනගමින් වාද විවාද කිරීම පිණිස නොවෙයි.

මේ ඒ සම්බන්ධ දේශණයකි.

“මහණෙනි, සර්පයින්ගෙන් ප්‍රයෝජන ඇත්තාවූ සර්පයන් සොයන්නාවූ සර්පයන් සෙවීමෙහි හැසිරෙන්නාවූ පුරුෂයෙක් තෙම මහත් සර්පයෙකු දක්නේය. හෙතෙම ඒ සර්පයා කඳෙන් හෝ නගුටින් හෝ අල්වාගන්නේය. ඒ සර්පතෙම ආපසු කරකැවී ඔහුගේ අත හෝ බාහුව හෝ මින් පිටත් අන් අඟපසගක් හෝ දෂ්ට කරන්නේය. හෙතෙම ඒ හේතු කොටගෙන මරණයට හෝ පැමිණෙන්නේය. මරණය සමාන දුකට හෝ පැමිණෙන්නේය. ඊට හේතු කවරේද? මහණෙනි, ඒ සර්පයා වරදවා අල්වාගත් හෙයිනි.

“මහණෙනි, එසේම මේ ශාසනයෙහි ඇතැම් හිස් පුරුෂයෝ සූත්‍ර, ගෙය්‍ය, වෙය්‍යාකරණ, ගාථා, උදාන, ඉතිවුත්තක, ජාතක, අද්භූතධර්ම, වෙදල්ල යන ධර්ම ඉගෙන ගන්නාහුය. ඔව්හු ඒ ධර්මය ඉගෙන ඒ ධර්මයන්ගේ අර්ථය නුවණින් සලකා නොබලන්නාහුය. නුවණින් සලකා නොබලන්නාවූ ඔවුනට එය හොඳින් නොවැටහෙයි. 
ඔව්හු අන්‍ය වාදවලට දෙස් දැක්වීමේ හෝ තමන්ගේ වාදය අන්‍යයන්ගේ දෝෂාරෝපයෙන් නිදහස් කරගැනීමේ හෝ අදහසින් ධර්මය උගනිති. 

යම්කිසි ප්‍රයෝජනයක් සඳහා ධර්මය උගනිත් නම් ඒ ප්‍රයෝජනයද නොලබත්. නොමනාව ගන්නා ලද්දාවූ ඔවුන්ගේ ඒ ධර්මය බොහෝ කාලයක් මුලුල්ලෙහි ඔවුනට අවැඩ පිණිස දුක් පිණිස පවතී. 

ඊට හේතු කවරේද යත්? මහණෙනි, ධර්මය නොමනාව ගත් බැවිනි."

.............

“මහණෙනි, තොපට ධර්මය පහුරකට උපමාකොට දෙසන්නෙමි. එය එතරවීම පිණිසය, ග්‍රහණය කරගෙන සිටීම පිණිස නොවේ. එය අසව්. මනාකොට මෙනෙහි කරව කියන්නෙමි”

 “එසේය. ස්වාමීනි”යි ඒ භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පිළිතුරු දුන්හ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙසේ වදාළහ.

“මහණෙනි, දීර්ඝ මාර්ගයක යන්නාවූ පුරුෂයෙක් සැක සහිතවූ භය සහිතවූ මෙතෙර ඇති සැක රහිතවූ භය රහිතවූ එතෙර ඇති මහත් සාගරය වැනි ජලයක් දක්නේය. ඔහුට එයින් එතෙරවීම පිණිස පැදයාහැකි නැවක් හෝ උඩින් යනු සඳහා ඒදණ්ඩක් හෝ නැත්තේය. ඔහුට මෙබඳු අදහසක් වන්නේය.

 ‘මේ මහා ජලස්කන්ධය විශාලය. එහි මෙතෙර සැක සහිතය. භය සහිතය. එතෙර සැක රහිතය. භය රහිතය. එහා මෙහා යාම සඳහා නැවක්වත් ඒදණ්ඩක්වත් නැත. මම තෘණ ලී දඬු අතු කොළ ඇදගෙන පහුරක් බැඳ ඒ පහුර නිසා අත් පාවලින් පදිමින් සුවසේ එතෙර වන්නෙම් නම් යෙහෙකි’ (කියාය)

 මහණෙනි, ඉක්බිති ඒ පුරුෂ තෙම තෘණ ලීදඬු අතු කොළ රැස්කොට පහුරක් බැඳගෙන අතින් හා පයින් වෑයම් කරමින් සැපසේ එතෙරට යන්නේය.

“එතෙරට ගියාවූ ඔහුට මෙබඳු අදහසක් වන්නේය. 
‘මේ පහුර මට බොහෝ උපකාර ඇත්තේය. මම මේ පහුර නිසා අත් පාවලින් උත්සාහ කොට සැපසේ මේ මහ වතුරෙන් එගොඩ වීමි. මේ පහුර හිසෙහි තබාගෙන හෝ කරෙහි තබාගෙන හෝ කැමති තැනකට යන්නෙම් නම් යෙහෙකැ’යි (කියායි.) 

මහණෙනි, කුමක් සිතව්ද, එසේ කරන්නාවූ ඒ පුරුෂයා ඒ පහුරට නියම කටයුත්ත කළ කෙනෙකැයි සිතන්නාහුද?”

“නැත, ස්වාමීනි.”

“මහණෙනි, කෙසේ ක්‍රියා කරන්නාවූ ඒ පුරුෂයා ඒ පහුරට නියම කටයුත්ත කළ කෙනෙක් වන්නේද? 

මහණෙනි, එතෙරවූ ඒ පුද්ගලයාට මෙබඳු කල්පනාවක් වෙයි. 

‘මේ පහුර මට බොහෝ උපකාරවත් විය. මේ පහුර නිසා මම අතින් පයින් වෑයම් කරමින් සැපසේ එතෙර වීමි. මේ පහුර ගොඩට ඇද දමා හෝ දියෙහි පාකර යවා හෝ කැමති තැනට යන්නෙම් නම් යෙහෙක’ (කියායි)

 මහණෙනි, මෙසේ කරන්නාවූ ඒ පුද්ගලයා වනාහි ඒ පහුරට නියම කටයුත්ත කරන්නෙක් වන්නේය. එසේම මා විසින් තොපට ධර්මය පහුරකට උපමා කොට දෙශනා කරන ලද්දේය. එය එතරවීමට මිස ග්‍රහණය කරගෙන සිටීමට නොවේ. මහණෙනි, ධර්මය පහුරකට උපමා කොට දෙසනලදැයි දන්නාවූ තොප විසින් ධර්මයෝද දුරු කටයුත්තාහ. අධර්ම ගැන කියනුම කවරේද?

“මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි ඇතැම් හිස් පුරුෂයෝ සූත්‍ර ගෙය්‍ය, වෙය්‍යාකරණ, ගාථා, උදාන, ඉතිවුත්තක, ජාතක, අද්භූතධර්ම, වෙදල්ල යන ධර්ම ඉගෙනගන්නාහුය. ඔහු ඒ ධර්ම ඉගෙන ඒ ධර්මයන්ගේ අර්ථය නුවණින් සලකා නොබලන්නාහුය. නුවණින් අර්ථය සලකා නොබලන්නාවූ ඔවුනට එය හොඳින් නොවැටහෙයි. ඔව්හු අන්‍ය වාදවලට දොස් දැක්වීමේ හෝ තමන්ගේ වාදය අන්‍යයන්ගේ දෝෂාරොපනයෙන් නිදහස් කරගැනීමේ හෝ අදහසින් ධර්මය උගනිති. යම්කිසි ප්‍රයෝජනයක් සඳහා ධර්මය උගනිත් නම් ඒ ප්‍රයෝජනයද නොලබත්. නොමනාව ගන්නා ලද්දාවූ ඔවුන්ගේ ඒ ධර්මය බොහෝ කාලයක් මුළුල්ලෙහි ඔවුනට අවැඩ පිණිස දුක් පිණිස පවතී. ඊට හේතු කවරේද යත්? මහණෙනි, ධර්මය නොමනාව ගත් බැවිනි."


ත්‍රිපිටකය- සූත්‍ර පිටකය - මජ්ඣිම නිකාය -   මූල පණ්ණාසකය - ඕපම්ම වර්ගය - 2. අලගද්දූපම සූත්‍රය ( ධර්මය පහුරට උපමා කොට වදාළ දෙසුම )

සූත්‍ර පාඨ උපුටාගැනීම, ස්තූතිය සමඟින් -  pitaka.lk

Image frim with Thanks : https://www.pinterest.com/pin/535717318147350703/